شهر سامرا یکی از چهار شهر مهم زیارتی ومقدس در عراق است این شهر تاریخی طولانی دارد.یاقوت حموی آورده است که سامرا را «سام بن نوح» ساخته و نام آن برگرفته از «سام راه» یعنی راه عبور و مرور سام فرزند نوح است

ابن بطوطه این نام را برگرفته از «سام را» دانسته؛ یعنی شهری که برای سام ساخته شده است.
شهر سامرا در شرق رودخانه دجله و در شمال بغداد واقع شده است. این شهر، مرکز استان صلاح الدین و در فاصله ۱۲۴ کیلومتری بغداد واقع شده است. سامرا از شرق به کرکوک، از شمال به نینوا، از غرب به استان الانبار و از جنوب به بغداد منتهی می‌شود.

تاریخچه شهر سامرا

در سال ۲۲۱ق. و دوران حکومت معتصم عباسی فرزند هارون عباسی، پایتخت از بغداد به سامرا منتقل گردید و تا سال ۲۷۶ ادامه داشت. علت این انتقال، وجود عظیم سپاهیان ترک بود که معتصم آنان را به خدمت گرفته بود و چون شهر بغداد ظرفیت آن تعداد سرباز را نداشت و مزاحمت مردم را در پی داشت؛ تصمیم بر آن گرفت تا جای مناسبی را در نظر بگیرد و سامرا را انتخاب کرد. وی آن جا را آباد ساخت و دارالخلافه خواند و نظامیان ترک را در آن سکنا داد. سامرا در دوران معتصم به اوج قدرت و آبادانی رسید و کاخ‌ها، گردش‌گاه‌ها، بازارها، مساجد و عمارت‌های عظیم در آن ایجاد شد. این شکوه و عظمت تا دوران معتمد عباسی (حکومت ۲۵۶ - ۲۷۹ق) ادامه داشت تا اینکه وی پایتخت را به بغداد بازگرداند


حضور دو امام شیعه امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) در سامراباعث اهمیت این شهر شده است.

متوکل در سال  ۲۳۳ق  تصمیم گرفت تا امام هادی (ع) را از مدینه به سامرا بیاورد. علت این امر را رسیدن گزارش‌هایی حاکی از میل مردم به امام هادی(ع) ذکر کرده‌اند. متوکل امام هادی (ع) را از مدینه به بغداد و سپس به سامرا آورد و ۲۰ سال و ۹ ماه در آنجا ساکن بود تا اینکه همانجا در زمان حکومت معتز مسموم شده و شهید شد و در همانجا مدفون شد.

امام حسن عسکری(ع) نیز به همراه پدرش در سال ۲۳۳ق/۸۴۷م به سامرا آورده شد وتا شهادت در انجا بودند.


در شعبان ۱۲۹۰ق. میرزای شیرازی از مراجع تقلید شیعه، به شهر سامرا کوچ کرد و در آنجا حوزه علمیه تأسیس کرد. در این حوزه علمای بزرگی مانند سید حسن صدر، سید محسن امین، محمد جواد بلاغی، آغا بزرگ تهرانی. تربیت شدند. فتوای تحریم تنباکو در مدت اقامت میرزا در سامرا صادر شد.
 
پس از اینکه میرزای شیرازی در سال ۱۳۱۲ق. در سامرا درگذشت، شیعیان هم کم‌کم سامرا را ترک کرده و به سمت دیگر شهرهای شیعه‌نشین به‌ویژه در جنوب عراق یعنی کربلای معلی و نجف اشرف کوچ کردند. بر همین اساس، سامرا آرام‌آرام به یک شهر سنی‌نشین تبدیل شد. در دوران چند دهه از حکومت رژیم منحله حزب بعث، تقریبا حضور شیعیان در سامرا به صفر رسید.
حاکمان عباسی سامرا
تصویر قدیمی از شهر سامرا

در بیش از نیم قرن، هشت خلیفه عباسی در سامرا حکومت کردند که عبارتند از:

    معتصم (۲۱۸ - ۲۲۷ق)
    واثق (۲۲۷ - ۲۳۲ق)
    متوکّل (۲۳۲ - ۲۴۷ق)
    منتصر (۲۴۷ - ۲۴۸ق)
    مستعین (۲۴۸ - ۲۵۲ق)
    معتزّ (۲۵۲ - ۲۵۵ق)
    مهتدی (۲۵۵ - ۲۵۶ق)
    معتمد (۲۵۶ - ۲۷۹ق)

    مسجد جامع سامرا معروف به «جامع المتوکل». این مسجد، یکی از قدیمی‌ترین مساجد عراق است که ساخت آن به زمان متوکل عباسی برمی‌گردد.
    سرداب مقدس که زیرزمین خانه مسکونی امام حسن عسکری (ع) بوده است. بنابر گزارش‌هایی، امام مهدی (عج) بارها در زمان حیات پدر و پس از آن در این مکان دیده شده‌ و علت نام‌گذاری این مکان به سرداب غیبت همین است.
    مناره ملویه در ضلع شمالی مسجد جامع سامرا. این مناره، پس از سال‌ها هنوز هم پابرجاست و از دوردست نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.
    «متوکلیه» شهر کهن سامرا که به دست متوکل ساخته شد و امروزه ویرانه‌های آن در شمال سامرا نمایان است.
    مسجدی به نام «جامع ابی دُلَف» که به نام ابودلف قاسم بن عیسی از فرماندهان عباسی و از شیعیان معتقد می‌باشد.
    قصرهای سامرا که به دست خلفای عباسی ساخته شد و امروزه از آن، تنها دیوارها و ستون‌های ویرانه باقی مانده است.

اماکن زیارتی سامرا

حرمین عسکرین علیهما السلام

مدفن امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) مهم‌ترین مکان زیارتی شهر سامرا است.

   

حرم امامین عسکریین (ع) دو بار به دست ترویست‌ها تخریب شد. اولین حمله در ۳ اسفند ۱۳۸۴ش. و دومین حمله پس از گذشت شانزده ماه در ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ش. رخ داد. در نخستین تخریب، بمب‌گذاران با به کارگیری بیش از دویست کیلوگرم تی‌ان‌تی، گنبد و بخشی از گلدسته‌های طلایی حرم را فروریختند. در حمله دوم نیز گلدسته‌های طلایی تخریب شد. پس از این حملات تروریستی، بارگاه دو امام، در دست بازسازی و نوسازی قرار گرفت.

سرداب مقدس


سرداب غیبت، زیرزمین خانه مسکونی امام حسن عسکری (ع) بوده که هم‌اکنون در شمال غربی حرم عسکریین در شهر سامرا قرار دارد. گویند این مکان محل زندگی و عبادت امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) در روزهای گرم تابستان بوده است. بنابر گزارش‌هایی، امام مهدی (عج) نیز بارها در زمان حیات پدر و پس از آن در این مکان دیده شده‌ است.

مدفونان در سامرا

    امام هادی(ع)، امام دهم شیعیان
    امام حسن عسکری(ع)، امام یازدهم شیعیان
    نرجس خاتون مادر امام زمان(عج) که قبرش داخل ضریح و پشت سر امامین عسکریین قرار دارد
    حکیمه خاتون دختر امام جواد(ع) و عمه امام عسکری که در پایین پای امامین عسکریین مدفون است
    حسین بن علی الهادی فرزند امام هادی(ع) و برادر امام عسکری(ع)
    سمانه یا سمانه مغربیه ملقب به «ام الفضل» مادر امام هادی(ع) که در کنار فرزندش دفن شد
    سوسن مادر امام عسکری(ع)
    ابرهیم اشتر نخعی فرزند مالک اشتر در منطقه دُجَیل در نزدیکی سامرا
    جمیل بن دراج از محدثان شیعه، در منطقه دُجَیل در روستای طارمیه
    ابوهاشم جعفری از محدثان و راویان شیعه؛ قبر او داخل ضریح عسکریین است.
    ابن سکیت ابویوسف یعقوب بن اسحاق اهوازی
    نجاشی دانشمند رجالی شیعه؛ نجاشی در سال ٣٧٢ متولّد و در سال ۴۵٠ در مطيرآباد وفات يافته است، مطيرآباد يا «ميطره» روستايى در نواحى سامرا است.
    آقا رضا همدانی از مراجع تقلید قرن سیزدهم
    زید بن موسی بن جعفر(ع) معروف به زید النار
    محمد بن علی الهادی معروف به امامزاده سید محمد، مدفون در شهر بلد در ۴۵ کیلومتری شهر سامراء
امیدواریم با مادر تور کربلا  بمانید واز نزدیک با این شهر آشنا شوید.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: